Van Uden naar Ravenstein heb ik het Roots Natuurpad gevolgd. Naar eigen zeggen is dit het langste natuurpad van Nederland. De route wandel je wel op de kaart, er zijn geen markeringen aanwezig. In deze etappe wandel ik door de Maashorst en de Herperduinen.
Maashorst
Ten oosten van ‘s-Hertogenbosch en nabij Eindhoven ligt de Maashorst, een uniek gebied waar de natuur het nog voor het zeggen heeft. Dit is een een stuk natuur met aardbreuken, stuifduinen, bossen en heide. Hier spot je de Wisent, de Tauros en de Exmoorpony, de oerbewoners van de Maashorst. Of je nu een wandeling maakt of op de fiets stapt, de prachtige omgeving heeft veel te bieden.
Herperduin
Het natuurgebied Herperduin is ongeveer 400 ha groot en is eigendom van de gemeente Oss. Vroeger was het een heide- en stuifzand- en landbouwgebied, maar vanaf het einde van de 19e eeuw is het beplant met grove den om het stuifzand vast te leggen en mijnhout te leveren.
Ravenstein
Deze etappe eindigt in het vestingstadje Ravenstein aan de maas.
Conclusie
Je wandelt door een mooi natuurgebied in Noord Brabant. De route wandel je wel op de kaart, er zijn geen markeringen aanwezig. Dit maakt navigeren iets moeilijker maar het wel gelukt om de route te volgen.
In deze mini serie hiken we in het bosrijke en dunbevolkte Estland. Estland is het noordelijkste land van de Baltische staten en ligt ten zuiden van Finland en grenst aan Rusland. We vlogen op Tallinn pakte daarna de trein naar Aegviidu daarna de route in noordelijke richting te vervolgen. Tijdens deze trip hebben we beelden geschoten voor de aftermovie.
Tijdens deze wandeling wandelen we door naaldbossen, moerassen, langs prachtige meren en door de heuvels.
Vanaf het vliegveld hebben we de trein gepakt naar het dorpje Aegviidu. Hier loopt de route direct langs en beginnen we de lange afstandswandeling. Zo komt de route ook langs diverse kleine meren. Om over het moerras te komen zijn er planken neergelegd waar je over heen kan lopen. Lees meer over deze etappe in de blogpost
Deze etappe gaat door meerdere moerassen waarbij je over houten planken loopt. In het midden loop je een stuk over de snelweg maar daarna kom je in het bekendste moerasgebied van Estland: Viru Raba in het Lahemaa Nationaal Park. Lees meer over deze etappe in de blogpost
Dit is de laatste etappe van de RMK lange afstandswandeling door Estland. De etappe loopt door naaldbossen, velden en kent een aantal mooie watervallen. Zo eindigt deze route aan de Finse Golf. Lees meer over deze etappe in de blogpost
Scroll naar beneden voor de aftermovie
Aftermovie
We hebben samen onderweg beelden geschoten met de camera en telefoon. Niels heeft hier een montage van gemaakt.
Dit is de laatste etappe van de RMK lange afstandswandeling door Estland. Estland ligt ten zuiden van Finland en ten noorden van Letland. Vanaf Aegviidu zijn we in Noordelijke richting gewandeld.
De etappe loopt door naaldbossen, velden en kent een aantal mooie watervallen.
Kalmeoja lõkkekoht
Net voorbij het Viru moeras begint deze etappe op de kampvuurplaats en gaat eerst door een productiebos.
Pudisoo jõgi
Het eerste stromende water wat we tegenkomen is de Pudisoo rivier. Hier hebben ze een mooie brug over het water gemaakt en heb ik nog een foto met een lange sluitertijd gemaakt.
Kõnnu (Kuusalu)
In dit gebied staan enkele huizen met velden, je wandelt hier over een gravelweg. De meeste huizen zijn hier in prima staat, maar we konden nog één oud huis vinden waar het dak van was ingezakt.
Vasaristi joastik
Deze waterval bestaat uit meerdere treden en in de zomer komt er een klein stroompje naar beneden.
Nõmmeveski Valgejõgi
De Valgejõgi is een smalle stroom door het Lahemaa Nationaal Park. De waterval bij Nõmmeveski is 17 meter breed en slechts 1,2 meter hoog. We waren aan het rondkijken en werden aangesproken door twee fietsers die een watertappunt zochten. Dit punt zou daar in de buurt moeten zitten. Ze zijn in Polen begonnen en hebben bijna de hele route gefietst. Even later kwam hij terug en wees ons op het tappunt. Dit tappunt was iets verderop. Vanuit een spreng aan de overkant hebben ze met touwen een buis bevestigd zodat je daar zuiver water hebt.
Kamperen in het bos
Bij Nõmmeveski is een kampvuurplaats, maar we zijn nog iets verder gewandeld. In het Joaveski küla bos hebben we een mooie plek gevonden om te kamperen.
Joaveski kartonfabriek
Tijdens de economische crisis van de jaren 1930 is deze fabriek gesloten. De geschiedenis gaat verder terug tot 1510. In dit gebied zijn kleine watermolens actief tot 1899. In 1941 opende hier een nationale fabriek voor consumptiegoederen. Deze fabriek is in 1994 failliet gegaan. Na 10 jaar leeg te hebben gestaan is er van een deel van het pand een waterkrachtcentrale gemaakt. De rest van het gebouw is inmiddels geplunderd.
Võhma pood
Iets verderop bij Võhma pood staat een klein winkeltje. Het winkeltje is al meer dan 100 jaar open. Een gewone winkel heeft vaste openingstijden maar deze winkel is open wanneer de eigenaar Valerik Hoolma er is. Als hij er is staat de voordeur open. Toen wij er waren was de winkel dicht.
Võsu
Aan de Finse Golf ligt het dorpje Võsu. Dit is voor ons het eindpunt van onze wandeltocht. De route loopt nog 10 kilometer door naar Oandu, alleen is het openbaar vervoer daar een drama. Vanuit Võsu hebben we de bus naar Rakvere gepakt.
Het is een prima etappe, zo zijn er mooie naaldbossen, velden en een aantal leuke kleine watervallen.
Deze blogpost is onderdeel van de serie: RMK Oandu-Aegviidu-Ikla wandelroute.
Deze serie volgt een deel van de RMK lange afstandswandeling door Estland. Estland is het noordelijkste land van de Baltische staten. In het eerste deel wandelen we vanaf Aegviidu naar Paukjärv. De volgende etappe gaat verder vanaf Paukjärv.
Deze etappe gaat door meerdere moerassen waarbij je over houten planken loopt. In het midden loop je een stuk over de snelweg maar daarna kom je in het bekendste moerasgebied van Estland: Viru Raba in het Lahemaa Nationaal Park
Põhja-Kõrvemaa
Het natuurreservaat Põhja-Kõrvemaa bestaat vanaf 1991 en is enkele maanden nadat Estland onafhankelijk is geworden opgericht. Tijdens de Sovjetperiode was dit een oefengebied voor militairen en was daarom afgesloten voor het publiek. Het leger gebruikte echter slechts tien procent van het totale oppervlakte waardoor de rest van het gebied intact bleef. Omdat de grond niet geschikt was voor landbouw is het gebied altijd redelijk onaangetast gebleven.
Kõnnu-Suursoo-moeras
Vanaf Paukjärv wandelen we over het moeras, ook wel Suru Suursoo of Suru-moeras genoemd in noordelijke richting. Het Kõnnu-Suursoo-moeras is meer dan 6000 jaar oud. De dikte van de veenlaag bereikt hier zes meter. Het oppervlak van het moeras is gebogen en het water begint vanuit het midden naar de rand te stromen. Op deze manier ontstaan er grote waterige stukken. Het gevaarlijkste stuk in het moeras zijn niet de vijvers maar stukken land waar het lijkt alsof deze droog zijn. Daarnaast is het niet mogelijk om door de meren te varen met een boot.
Kõnnu-Suursoo uitkijktoren
De tweede uitkijktoren van Kõnnu-Suursoo is gebouwd in het voorjaar van 2013 en is 10 meter hoog. Hier heb je een prachtig overzicht over het moeras. De eerste uitkijktoren staat aan de rand van het moeras en zijn we in de vorige etappe geweest.
Stuk over de snelweg
Na het moeras wandel je 7 kilometer over een rustige zandweg. Vlak voor de snelweg staan wel huizen, maar hier kwam een boze hond ons nog achterna. Halverwege de etappe is er een omleiding waardoor je een stuk over de vluchtstrook loopt van de E20. Je wandelt 2,5 kilometer over deze snelweg. Dit is de snelweg van Tallinn naar Sint Petersburg. In het verleden heeft dit anders gelopen en we hopen dat ze dit ook gaan veranderen. Dit stuk is echt verschrikkelijk.
Viru moeras
Het Viru moeras ligt in het Nationaal park Lahemaa. Dit park werd in 1971 opgericht en was daarmee het eerste nationale park in de Sovjet-Unie, waar Estland destijds toe behoorde.
Er zijn veel plankenpaden om in moerassen te wandelen en om er meer over te leren over het huidige Estland. Dat is niet altijd zo geweest. Het idee om via houten planken over het moeras te lopen, leek voor velen nieuw en bizar idee toen de aanleg van de paden van het Viru moeras-studiepad in 1977 begon. In moerassen waren plankenpaden gebouwd voor de meetapparatuur van moeras onderzoekers en voor toegang tot observatiepunten, maar de intentie was niet om dit voor bezoekers aan te leggen.
Het idee voor de plankenpaden kwam van Aarne Kaasik, hij was lange tijd directeur van het Lahemaa National Park. Tijdens zijn bezoek aan Finland, waar hij kennismaakte met de paden daar kwam hij op het idee. De bouwers waren erg sceptisch over het idee. Er waren echter zoveel bezoekers dat de eerste versie van het plankenpad uit elkaar viel en er een nieuwe moest worden gebouwd. De laatste verise is in 2013 gebouwd, is de vierde tot nu toe. Het Viru moeras-studiepad is het meest bezochte natuurpad van Lahemaa geworden – meer dan 37.000 mensen kwamen hier in 2015.
Er zijn vele lokale sagen en legenden over de moerassen, maar de meest typerende uitdrukking is. Als er iets misgaat, zeggen de Esten: “het is naar het moeras gegaan”.
Onder de laag veen is er een zure omgeving en een gebrek aan zuurstof en afbraakproces wordt sterk vertraagd door het ontbreken van micro-organismen. Daarom zijn er zoveel goed bewaarde oude plantenresten.
Kalmeoja lõkkekoht
We eindigden deze etappe bij een kampvuurplaats voorbij het moeras. Hier zetten we onze tent op om te overnachten. Op deze plek ontmoeten we ook een Duits stel dat met een camperbusje onderweg is vanaf de Lofoten (Noord-Noorwegen) in de richting van Turkije en Iran. De man heeft in 1,5 jaar een camperbus verbouwd. Hij kan de lades zowel van binnen als van buiten openen. Aan de zijkant van de bus heeft hij een buis gemonteerd om water te verwarmen met zonlicht, dit wordt na een paar uur zon 40 graden. Ze kunnen er dan onder douchen, alleen gaat het niet erg snel. Hij heeft daarnaast ook een tank van 60 liter met drinkwater en was zo aardig om ons de volgende ochtend onze drinkflessen te laten vullen. Paukjärv was de laatste plek waar het water er nog redelijk uitziet. Als je water uit een meer haalt moet je het wel desinfecteren.
Conclusie
De moerassen zijn echt geweldig, de paden zijn goed onderhouden en het is goed te doen om over de plannenpaden te lopen. Onderweg kom je geen punten tegen waar schoon water te vinden is. Halverwege wandel je letterlijk over de snelweg. Dit stuk is echt verschrikkelijk, maar de moerassen zijn echt prachtig.
Deze blogpost is onderdeel van de serie: RMK Oandu-Aegviidu-Ikla wandelroute.
In deze mini serie hiken we in het bosrijke en dunbevolkte Estland. Estland is het noordelijkste land van de Baltische staten en ligt ten zuiden van Finland en grenst aan Rusland. We vlogen op Tallinn, pakten daarna de trein naar Aegviidu om vanuit daar de RMK wandelroute in noordelijke richting te vervolgen. De originele route begint in het zuiden van Estland (Ikla) maar wij beginnen in Aegviidu.
Deze etappe wandelen we door naaldbossen, door een klein moerras, langs prachtige meren en door de heuvels van het natuurreservaat Põhja-Kõrvemaa.
Aegviidu
Vanaf het vliegveld hebben we de trein gepakt naar het dorpje Aegviidu. Hier loopt de route direct langs en beginnen we de lange afstandswandeling. Om de enkele kilometers staat een groen bord waar de afstanden en de route wordt aangegeven. Daarnaast staat er met een rode stip of een wit vlak met een rode streep bij elk kruispunt een richtingindicatie.
Jussi-Paukjärve meren
Zo komt de route ook langs diverse kleine meren. Het eerste meer is het Jussi Linajärv, een klein meer waar de bomen prachtig weerspiegeling.
Harakaraba
Om over het moerras te komen zijn er planken neergelegd waar je over heen kan lopen. Dit stuk is 300 meter lang en zo kom je wandel je weer verder door de bossen. Iets verderop hebben we een mooie plek gevonden om te kamperen. In Estland is het toegestaan om wild te kamperen.
Eskers
Het eerste stuk gaat over een esker. Dit is een smeltwaterrug is een heuvel in het landschap of onder de grond die is veroorzaakt door smeltwater tijdens de laatste ijstijd. Meestal worden deze eskers afgegraven voor grondwinning.
Soodla Jõgi
Na het bos volgt een stuk moeras waar een traag stromende rivier door loopt, hier hebben ze een brug over aangelegd. Alleen had ik niet gezien dat er plank miste waardoor ik door de brug heen zakte. Gelukkig viel de schade mee, ik had alleen wat blauwe plekken en een schaafwond.
Koonukõrve
Nadat Estland onderdeel werdt van de Sovjet-Unie werdt in 1953 het Kõrvemaa gebied een militair terrein. Dit terrein werd gebruikt om te trainen met vuurwapens, kanonnen en raketten in een gevechtssituatie, voor tankoefeningen en bombardementen vanuit vliegtuigen en helikopters. De militaire activiteiten waren voornamelijk geconcentreerd in het gebied tussen het Soodla-reservoir en het Koitjärve-moeras, de zogenaamde Jussi-heuvels ten westen van het Jussi-merengebied.
Jussi-heide
De Jussi-heide is een kameveld.Een kame is onregelmatige heuvel die is ontstaan aan de rand van een gletsjer uit de ijstijd. De gletsjer heeft op die plek langere tijd heeft stilgelegen en is gesmolten. Dit gebied werd gedeeltelijk kaal gelaten door de uitgebreide houtkap in de jaren 1920. Het landschap doet erg denken aan een noordelijke toendra die gevormd is als een nasleep van de houtkap die in de jaren zestig doorging en de branden veroorzaakt door terugkerende schietpartijen.
Paukjärve uitkijktoren (vaatetorn)
In 2011 is er uitkijktoren op deze plek vervangen die 20 meter hoog is en zicht bied over het Kõnnu Suursoo moeras gebied en het meer van Paukjärve. De oude toren heeft er gestaan vanaf 1995.
Paukjärve bivakplaats (telkimisala)
Bij het meer en de grens van het Kõnnu Suursoo moeras overnachten we op een RMK bivak plaats. Op diverse plekken in de natuur zijn dit soort bivakplaatsen aangelegd. Hier mag je een kampvuur maken en er liggen zelfs houtblokken. Op andere plekken in het bos is open vuur verboden. Op deze plek is daarnaast een overdekte picknicktafel en een toilet zonder stromend water. Met desinfectiemiddel of een waterfilter is het water uit het meer (Paukjärve) goed te drinken. Op deze plek kun je niet met een auto komen.
In de avond raken we in gesprek met Estlander die hier ook een meerdaagse tocht maakt. Hij vertelde onder andere dat hij een paar jaar geleden hier vaak geweest vanwege de dienstplicht. Zo is het in Estland gebruikelijk om na de eerste training een hike te gaan doen van 45 kilometer. De hike wordt gelopen met 20 kilo bepakking en wordt non-stop uitgevoerd. Iedereen moet de eindstreep bereiken, ook al betekend dat de bepakking door iemand anders er bij moet worden gedragen. De reden van deze dienstplicht is de angst voor Rusland. Hij woont in de hoofdstad en op deze manier was hij in aanraking gekomen met de natuur.
Onderweg waren we diverse mensen tegengekomen met emmers vol met paddenstoelen. Zo leerde we dat dit gebruikelijk is hier en dat dit van generatie op generatie wordt doorgegeven. Aan het begin van de herfst dan komen veel mensen naar het bos om paddenstoelen te plukken. We zaten redelijk aan het einde van het zomerseizoen, waardoor we bijna geen last hadden van muggen. Tussen oktober en april ligt er hier namelijk sneeuw.
We hadden die avond geluk, naar lokaal gebruik had hij rookworsten meegenomen die we bij het kampvuur hebben opgegeten.
Conclusie
Zo wandelen we door productie naaldbossen, door een klein moerras, langs prachtige meren en door de eskers (smeltwaterruggen) van het natuurreservaat Põhja-Kõrvemaa. Deze etappe is erg mooi en brengt je door diverse landschappen.
Deze blogpost is onderdeel van de serie: RMK Oandu-Aegviidu-Ikla wandelroute.
In de buurt van de Zaanse Schans begint deze etappe. Je wandelt door het Jagersveld, een park bij Zaandam. Ook loop je door het Twiske, een prachtig natuurgebied ten noorden van Landsmeer.
Jagersveld
De Jagersplas is een meer en recreatiegebied gelegen ten noorden van Knooppunt Zaandam waar de A7 en A8 bij elkaar komen. De route loopt onder de snelweg door en om over het spoor te komen maak je een dubbele lus.
Oostzanerveld
Zo wandel je parallel aan de spoorlijn in de richting van het oosten. Dit is een lang recht fietspad met aan de rechterkant vergezichten over het Oostzanerveld. Dit is een veenweide gebied dat is teruggeven aan de natuur.
Twiske
Nadat je door een klein dorpje bent gekomen begint het stuk door het Twiske. Het Twiske is een recreatie- en natuurgebied en een typisch Noord-Hollands veenplassengebied. Je maakt een wandeling om het gelijknamige meer om uiteindelijk in Landsmeer uit te komen.
Conclusie
Het Jagersveld is een mooie opwarmer voor het Twiske. Dan volgt een lelijk stuk onder de snelweg door. Het Oostzanerveld is mooi maar de weg is erg recht. Dan volgt het Twiske. Dit is een prachtig natuurgebied en absoluut het mooiste stuk op de route.
Deze route loopt door de polders van de Beemster en de Wormer. Je loopt hier veel over asfalt maar je kunt ook over een grasdijk lopen. De etappe kent een stuk door een weidegebied van Natuurmonumenten.
De Rijp
Vlak na Noordeinde bereik je het hoogtepunt van deze etappe: De Rijp. Schitterend dorpje, met een mooi oud kerkje uit 1529 en een fotogeniek raadhuis uit 1630. De kerk en het raadhuis zijn ontsnapt aan een gigantische brand in de nacht van 6 op 7 januari 1654. Die legde vrijwel het hele dorp in de as.
Spijkerboor
Bij dit plaatsje moet je met de veerpont van Jan Hop. Deze vaart niet altijd. Voor een voetganger betaal je 1 euro en hier kun je alleen met de bankkaart betaald.
Beemster
Jan Leeghwater, timmerman en molenbouwer uit De Rijp, speelde daarbij een belangrijke rol bij de inpoldering van deze gebieden Vanaf 1610 wonen er mensen op de bodem van dit voormalige meer.
Oost-Knollendam
Alleen de naam al: Oost-Knollendam, hoe bedenk je deze naam? Aan de overkant van het water ligt West-Knollendam. Het oude dorp (uit 1434) ligt er rustig bij. Even verderop kom ik langs iets bijzonders: een begraafplaatsje uit 1874, één van de twee begraafplaatsen in Nederland die geheel in particuliere handen is
Wormer- en Jisperveld
Je wandelt hier door een natuurgebied. Dit is een lappendeken van water en land. Honderden weilandjes omgeven met rietkragen en smalle slootjes. Dat is het Wormer- en Jisperveld, het grootste aaneengesloten veenweidegebied van West-Europa. Samen met boeren wordt dit natuurgebied beheerd zodat het gunstig is voor boeren maar ook voor de weidevogels.
Het plaatsje Wormer
Je wandelt door het plaatsje Wormer. Wormer behoort tot de oudste plaatsen van de Zaanstreek. De plaats wordt in 1063 genoemd in oude boeken.
Langs de weg kom je dan uit vlak voor de Zaanse schans. De route komt er niet langs maar met een kleine omweg kun je er even bij langs.
Conclusie
Het advies is om te controleren of de veerpont vaart, vooral in de winter is dit niet het geval. Grote stukken van de route lopen over het asfalt. Je komt ook nog door het Wormer- en Jisperveld wat een mooi weide natuurgebied is. Het is een echte polder route met vergezichten.
