Op een stralende Koningsdag vervolg ik het Marskramerpad in westelijke richting. Etappe 15 heb ik opgeknipt omdat Maartensdijk lastig te bereiken is met de bus. Waar ik in het eerste deel van etappe 15 nog een stuk door Noord-Holland wandelen blijf ik nu in de provincie Utrecht.

Hollandsche Rading

Het woord rading is een ouderwets woord voor lijn of grens. Zo verwijst de naam naar oude grens van Holland en Utrecht. Met name de grens rond het Gooi was in de middeleeuwen aanleiding voor diverse oorlogen. In het verleden is hier heel wat strijd geleverd tussen de bisschop van het Sticht, zoals Utrecht toen genoemd werd, en de graaf van Holland. Zo vond in 1348 de Slag bij Hollandsche Rading plaats op het Laapersveld. Het Laapersveld ligt hier niet ver vandaan, namelijk meer in de richting van Hilversum.

Doodlopend kanaal

Tijdens het wandelen kom je vrijwel aan het einde van een kanaal. Dit kanaal loopt dood op het Gooi. Dit heeft alles te maken met het gebied waar ik vandaag doorheen wandel. In onderstaande alinea’s ligt ik toe waarom dat dit kanaal doodloopt.

Oostelijke Vechtplassen

Door het kanaal verder te volgen kom je uit bij de Oostelijke Vechtplassen. Dit is een gebied met laag gelegen natte gronden en open water ertussen. Ondanks dat het pad iets hoger ligt kan ik mij voorstellen dat het in de winter en herfst erg drassig kan zijn. Ik zelf heb geen modder ervaren. Een deel van de regio is beschermd gebied (de Oostelijke Vechtplassen), waar vogels, dieren en planten in alle rust kunnen genieten. De Oostelijke Vechtplassen zijn een enorm mooi natuurgebied om te doorkruisen. Omdat het natuurlijk een vrije dag was, waren er veel fietsers en wandelaars.

Oneindige moerassen

Het deel waar je door loopt is een Utrecht-Hollands veengebied dat tot ver in de middeleeuwen een groot moeras en nauwelijks toegankelijk. Het is een hoogveengebied tussen de kronkelende Vecht en de hoge zandgronden van het Gooi en de Utrechtse Heuvelrug. Door het hoogveen lopen enkele veenriviertjes die afwateren op de Vecht. Al in 1122 begon met het afdammen van de Rijn ten hoogte van Wijk bij Duurstede. Dit was het startsein om stukje bij stukje het moerras te ontginnen en zo verschoven de dorpen ook door de loop van de eeuwen.

Turf

Met de ontginning van het gebied rond Tienhoven begint ook de noodzaak voor een kanaal. Aan het begin van het alleen een afscheiding tussen verschillende blokken. Na de ontginning werden dit land in gebruik genomen als akkerland. Door de ontwatering krimpt de grond enorm. Al snel ontdekte men een lucratieve manier om de grond te gebruiken. De groei van de Hollandse steden vanaf de 15e eeuw zorgde voor een enorme vraag naar turf. Turf wordt verkregen door het drogen van veen.

Het Tienhovensch Kanaal

De Tienhovensche Vaart is bijna twee eeuwen in gebruik geweest als turfvaart. De ligging van het kanaal wekte investeerders in de 19de eeuw om een verbinding te maken tussen de Vecht en Eem. Er lag al een kanaal (Eemnesservaart) tot Eemnes. Eemnes ligt iets ten oosten van Blaricum. Na het verlenen van de goedkeuring werd tussen 1836 en 1869 de Tienhovensche Vaart verbreed tot kanaal. Het was de bedoeling het kanaal te verlengen tot aan Eemnes om zo via de Eemnesservaart bij de Eem uit te komen. Deze beoogde verlenging werd echter een fiasco. De kanaalbouwers komen tot aan de Hoorneboeg, maar de hoge zandgronden van het Gooi maken het een zodanig kostbaar project dat doorgaan niet rendabel is. Op een kanaal tussen Vecht en Eem zit intussen niemand meer te wachten. Hilversum beschikt al over een eigen waterverbinding met de Vecht (Gooische Vaart). Turf als brandstof is inmiddels op zijn retour. In 1882 besluit de provincie Utrecht er geen geld meer aan uit te geven. Voor het Gooi gelukkig maar ook.

Poldermolen Tienhoven

De molen en het houten schutsluis zijn gebouwd in 1832. Een combinatie als deze is uniek in Nederland. Sinds de Tweede Wereldoorlog heet de molen “De Trouwe Waghter”. De molen dankt zijn naam aan het feit dat de molenaar (Arie van Garderen) aan de standen van de wieken gebruikte om signalen door te geven. Op deze manier konden onderduikers worden gewaarschuwd.

Na de oorlog was de toestand van de molen zo slecht dat het verder draaien onverantwoord was. Er kwam een ijzeren poldermolen in de omgeving. In 1950 voorkwam de notaris (Ter Horst) dat de molen gesloopt ging worden. Hij nam de molen voor 1 gulden over en restaureerde de molen zelf. Nadien schonk hij het aan Natuurmonumenten. Zowel de schutsluis als de molen staan op de monumentenlijst.

Loosdrechtse Plassen

Tijdens de route loop ik ook langs de Loosdrechtse Plassen. Dit zijn misschien wel de bekendste Vechtplassen. Bekend om de watersport, maar ze bieden ook rust en stilte. Door de winning van turf is een prachtig landschap van plassen en moerasbossen ontstaan.

Waterleidingkanaal

Langs het Fort bij Tienhoven vervolg ik de route langs het Waterleidingkanaal. Dit kanaal voert het kwelwater uit de Bethunepolder (ten oosten van Maarsen) af naar de Loenderveense plas. Het water wordt gebruikt voor de productie van drinkwater. Vanuit de plas wordt het gepompt naar de drinkwaterproductie locatie Weesperkarspel. Weesperkarspel ligt tussen Amsterdam-Zuid oost en Weesp.

Ridderhofstad Gunterstein

De route vervolgt een stuk langs het kanaal, waar ik het Marskramerpad in westelijke richting vervolg. Hier kom je aan op het landgoed Gunterstein. Ridderhofstad Gunterstein is een van de kastelen aan de Vecht. Je vindt het als je vanuit het oude centrum van Breukelen over de Vecht gaat.

Breukelen

Langs de Vecht ligt het dorpje Breukelen. Doordat de Vechtbrug tijdelijk was afgesloten ontstond er een enorme file, nadat de boten er door waren kon ik de reis vervolgen. Hierdoor leek het enorm druk in het plaatsje. Leuk is ook om te weten dat het New Yorkse Brooklyn oorspronkelijk komt van het Utrechtse Breukelen. Veel van de landhuizen en hun prachtige tuinen zijn gebouwd in de 17e eeuw door rijke kooplieden. Zo vind je rond Breukelen een aantal van die prachtige landhuizen.

Amsterdam-Rijnkanaal

Om vanuit Breukelen naar het station te wandelen moet je eerst nog het kanaal over. Dit kanaal is geopend in 1892 als het Merwedeknaal. In 1952 na een verbreding en verleningen werd de naam Amsterdam-Rijnkanaal. Voorheen was er een draaibrug die in 2017 is vervangen door een vaste brug. Alleen deze brug ligt iets verderop, waardoor je een stukje verder moet lopen. Let hier goed op, want je wandelt langs een drukke weg. Het Amsterdam-Rijnkanaal is het drukst bevaren kanaal van West-Europa en is van groot belang voor de waterhuishouding in dit gebied.

Reistips en afstand

Station Breukelen en Hollandsche Rading zijn per trein te bereiken en de route komt er direct langs. Er is dus geen aanlooproute nodig. Van Breukelen naar Hollandsche Rading is het 17,9 kilometer. Het stuk van Maartensdijk naar Hollandsche Rading is 5 kilometer. Dus de hele etappe 15 is 22,9 km.

Conclusie

De Vechtplassen en de polders zijn een enorm mooi natuurgebied om te doorkruisen. Het is wel een polder landschap maar gelukkig is genoeg ruimte voor de natuur. Vooral bij de Loosdrechtse Plassen waren veel mensen op de been om te genieten van de natuur. Zo is het een ideale route voor wandelaars die wel van een wandeling door een typisch Nederlands groen vlak veenlandschap houden met mooie vergezichten. Je ziet alleen in de verte de hoogbouw van Utrecht en de zendtoren van Hilversum. Op de kaart ziet het er heel recht en saai uit, in het echt verdient is het zeker een aanrader.

De foto’s zijn gemaakt op 27 april 2021

In de serie van het Marskramerpad gebruik ik de etappe nummers van Wandelnet. Zie de overzichtspagina: Marskramerpad voor de andere wandelingen uit deze serie

← Vorige etappe – Volgende etappe →