Tag-archief: Hertogenpad

In deze etappe wandel je door de Mariapeel. De route begint in het dorpje Griendtsveen en loopt over dijkjes door het Peelgebied heen. Het eindigt met een stuk langs een provinciale weg aan de andere kant van de snelweg te komen, hier is een bushalte waar je weer met de bus naar Deurne kunt komen. Vooral het stuk door de Peel is erg mooi.

Griendtsveen

Het dorpje Griendtsveen werd in 1885 gesticht als fabrieksdorp. In de turffabriek werkten enkele duidende arbeiders zwaar werk. Turf was toen een veel gevraagd product om onder andere huizen mee te verwarmen. Door de turf industrie werd het een dorpje met veel bedrijvigheid.

Alleen van maandag tot vrijdag rijdt er een bus vanuit Deurne naar Griendtsveen. In de weekend is het een 6 kilometer lopen langs een lange rechte weg om in het kleine dorpje te komen

De historie van de Peel

Vóór 1850 was de De Peel, gelegen tussen Liessel, Vehray, Horst, Sevenum, Meijel en Asten, een ontoegankelijk gebied met hoogveen, vennen, moerassen en struikgewas. Boeren haalden daar eeuwenlang turf voor eigen gebruik, zoals te zien is aan de ‘boerenkuilen aan het Leegveld’. Vanaf 1850 tot de jaren ’60 van de 20e eeuw werd het hoogveen op grote schaal afgegraven voor brandstof en turfstrooisel. In 1905 begon de gemeente Deurne met de productie van turfstrooisel en kocht een turfstrooiselfabriek langs het Deurnese kanaal, die eerder in 1896 was gebouwd door de firma Steegh & Esser. De fabriek lag aan de spoorwegverbinding Vlissingen-Venlo en werd in 1944 vernield tijdens de oorlog. De laatste directeur van het veenbedrijf Deurne was Wouter Kortooms, vader van de schrijver Toon Kortooms. Mocht je hem niet kennen, iets verderop in het artikel ligt de persoon toe.

Afgravingen van de Peel

Rond 1856 begon de gemeente Deurne, geïnspireerd door de Maatschappij Helenaveen, met grootschalige handmatige afgraving van het hoogveen. Het veenbedrijf ‘Deurne’ werd opgericht. De fundamenten voor de turfstrooisellabriek bevinden zich in Griendtsveen. Aan de overkant van het kanaal, bij de parkeerplaats, zijn fundamenten te vinden van een grote turfoodswolker, die diende als opslagloods voor de turf die per schip werd vervoerd. Langs de turfoodswolker bevond zich een scheepswerf. In 1863 werd het huidige Deurnese kanaal gegraven om het gebied te ontwateren en de turf af te voeren, dat verbonden was met de Noordervaart. In het veengebied werden ook zogenaamde wieken gegraven. Een wiek is een afwateringskanaal in het veen.

Toon Kortooms

Toon Kortooms, een gerenommeerde Nederlandse schrijver, staat bekend om zijn meeslepende verhalen die diep geworteld zijn in het Brabantse plattelandsleven. Zijn authentieke vertelstijl en levendige beschrijvingen hebben generaties lezers geboeid, waardoor hij een onuitwisbare stempel heeft gedrukt op de Nederlandse literatuur. Met klassiekers zoals “Beekman en Beekman” en “Help, de dokter verzuipt!” heeft Toon Kortooms een blijvende erfenis achtergelaten die de schoonheid en eenvoud van het boerenleven in Nederland koestert.

Onderhoud aan de natuur

In de Peel helpt de beheerder Staatsbosbeheer de natuur een handje door verschillende maatregelen uit te voeren. Eigenlijk is al het natuurbeheer hier gericht op twee hoofddoelen: het vasthouden van regenwater en het verminderen van de nadelige gevolgen van een stikstofoverschot. Als er veel stikstof in de grond zit dan groeien grassen, brandnetels, bramen beter dan bijzondere planten, die een arme grond nodig hebben. De belangrijkste kenmerken van een hoogveenlandschap zijn namelijk dat het nat, voedselarm en zuur is. Dat komt doordat het hoogveen compleet afhankelijk is van regenwater. We beschermen dus wat er nog is, en creëren de juiste randvoorwaarden voor herstel. De Peel is ‘lek’, en beetje bij beetje proberen we het essentiële water vast te houden.

Crashplek van een Britse bommenwerper

Op 14 maart 1941 stortte op deze plek de Britse bommenwerper Vickers Wellington L7858 van de Royal Air Force neer. Het toestel was die avond om 19.40 uur in Engeland opgestegen, om samen met een honderdtal andere bommenwerpers raffinaderijen in het toenmalige Nazi-Duitsland te bombarderen. In Venlo loeide om 21.40 uur het luchtalarm bij de nadering van de Britse toestellen. De Duitse nachtjagers (gevechtsvliegtuigen) stegen op. Zoeklichten spoorden het vliegtuig op. Rond 22.30 uur kreeg een nachtjager de Britse bommenwerper in het vizier. En een kort luchtgevecht stortte de Wellington neer in de Mariapeel. Om 22.34 uur maakte een oorverdovende explosie een tragisch einde aan de levens van de zeskoppige bemanning van de Vickers wellington. De bemanning is begraven op Jonkerbos War Cemetery in Nijmegen.

De Peel tijdens de Tweede Wereldoorlog

De Mariapeel is een bijzonder natuurgebied met sporen uit het verleden, waaronder een litteken in het landschap van een Brits vliegtuig dat tijdens de Tweede Wereldoorlog neerstortte. Hier lag ook de Peel-Raamstelling, een verdedigingslinie met natuurlijke obstakels en kazematten, die echter snel door de Duitsers werd overwonnen. Het hoogveenmoeras in de Peel werd oorspronkelijk als onbruikbaar beschouwd maar later ontdekte men dat het veen waardevol was voor brandstofwinning, leidend tot ontwatering en ontginning. Tijdens de oorlog legden de Duitsers de Kammhuberlinie aan, waarvan Helenaveen in het midden lag, met zoeklichten en wehrmachtshuisjes. De Kammhuberlinie was een verdedigingslinie van 1000 km lang van Noord- naar Midden Europa, de linie was vernoemd naar een belangrijke legerleider. De ontoegankelijke Peelmoerassen vormden ooit een natuurlijke barrière, maar door turfwinning werd dit verstoord. Het leger vroeg de Peelgemeenten om turfwinning te stoppen om het moeras te behouden. Vliegtuigen werden opgespoord met zoeklichten en aangevallen door Duitse nachtjagers. Het gebied herbergt herinneringen aan neergestorte vliegtuigen, waaronder een monument ter nagedachtenis aan de gevallen soldaten.

Via de Asfaltweg Oude Peelstraat over de snelweg

Als laatste volgt een saai stuk van ongeveer 5 kilometer langs een asfaltweg. Onderweg kom je verschillende boerderijen tegen. De route loopt hier onder een snelweg door. Aan de Heitraksedijk stopt regelmatig nog een bus.

Conclusie

De negende etappe van het Hertogenpad voert je van Griendtsveen naar de Heitraksedijk, door het betoverende natuurgebied van de Mariapeel. Hier ontdek je de historie van Griendtsveen als een turffabrieksdorp en de impact van eeuwenlange turfwinning op de Peel, vereeuwigd door de bekende schrijver Toon Kortooms. Staatsbosbeheer onderhoudt actief de Peel om het hoogveenlandschap te behouden, en het gebied herbergt ook herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. De etappe eindigt langs een minder opwindende asfaltweg bij de Heitraksedijk, waar regelmatige busverbindingen beschikbaar zijn, en biedt een fascinerende wandelervaring die de rijke geschiedenis en natuurlijke schoonheid van de Peel regio belicht.

← Vorige etappe –

In de serie van Hertogenpad gebruik ik de etappe verdeling van Wandelnet.

Vanuit Odiliapeel wandel je door Boscomplex Odiliapeel, dit ligt hier ten zuiden. Dat wordt afgewisseld met lanen en asfaltwegen waarna je in het natuurgebied de Voskuilenheuvel komt om daarna weer een stuk door akker en weide gebied te wandelen en in Huize Padua te eindigen. Deze etappe heb ik gecombineerd met etappe 6b om te eindigen in Huize Padua. Aan de N605 ter hoogte van Huize Padua (Halte Boekel, Berkhoek) stopt ook in het weekend een bus, waar ik deze etappe eindig.

Boscomplex Odiliapeel

en zuiden van Odiliapeel ligt een zeer mooi bosgebied dat bekend staat als Boscomplex Odiliapeel. Het is een gemengd ontginningsbos. Het is een relatief kleine bos maar biedt een enorme afwisseling. Odiliapeel ligt te midden van Peelontginningen, waaraan het dorp ook zijn ontstaan heeft te danken. Hier wordt veelal de intensieve veehouderij beoefend.

Visclub de Boekhorst

In dit gebied zie je meerdere visvijvers met een natuurgebied eromheen. Dit is er een voorbeeld van. Met grote letters staat er nachtvissen is verboden, kennelijk is dat ding daar. Toen ik er langs kwam waren er een aantal leden daar het vissen.

D’n duresteek

In 1994 heeft Stichting Brabants landschap een doorsteek gemaakt om de Staatsbossen in Odiliapeel en het het peellandschapspark Voskuilenheuvel te verbinden. Dit zorgt voor een grotere diversiteit en bied dieren de kans om tussen de natuurgebieden te reizen.

Schaapskooi

Op een oude kaart staat hier hier diverse schaapskooien getekend. Zo is er in de jaren 90 het plan opgevat om er eentje in ere te herstellen, dit is gedaan op aanwijzing van een oude schaapsherder die zich de oude schaapskooien nog kon herinneren.

Voskuilenheuvel

Op oude kaarten van het grootschalige veengebied De Peel komt het gebied Voskuilenheuvel al voor. Rond 1920 was het gebied ’s zomers een eldorado voor ganzen en eenden en ’s winters voor de schaatsliefhebber. Rond de heuvel lagen veel dellen (kuilen) vol met water. Het veen is in de negentiende eeuw afgegraven. Het waterpeil is sterk naar beneden gebracht en moeras en heide zijn geschikt gemaakt voor de landbouw, van de oude Peel is weinig meer over.
In het burgemeestersoverleg van 1928 werd besproken waar de dorpen Venhorst, Landhorst, Elsendorp en Wilbertoord zouden komen te liggen. Het gebied rond de Voskuilenheuvel werd daarbij aangemerkt als toekomstig natuurgebied.

“Het gedeelte waar nu het Peellandschapspark ligt, werd in 1949 door de Nederlandsche Heidemaatschappij bestempeld als ongeschikt voor het stichten van een boerderij. Daarop besloot de gemeente Boekel in 1953 deze 18 hectare heidegrond om te ploegen en er bos op te zaaien.

De eerste stappen om de bossen een andere bestemming te geven werden genomen in 1976. In 1985 werd een gedeelte van het bos gekapt vanwege aantasting van de veel voorkomende Corsicaanse Den in het bos door de schimmel Sphaeropsis sapinea. Op dat moment opperde Gemeenschapsbelang Venhorst het idee om van de 18 hectare een Peellandschapspark te maken, daarmee teruggrijpend op het idee uit 1928. De gemeenteraad ging hiermee akkoord en in 1989 werden de eerste werkzaamheden aan het Peellandschapspark uitgevoerd.

Nu is het een mooi natuurgebied met het typische open karakter van de oude Peel. Je vindt er heide en vennen, afgewisseld met naaldhout en loofbomen, met een schaapskooi en een kleine kudde Kempische heideschapen. Het park is eigendom van de gemeente Boekel en het beheer wordt uitgevoerd door vrijwilligers.

Huize Padua

Huize Padua is een zorginstelling in Boekel, Noord-Brabant, die gespecialiseerd is in de behandeling en begeleiding van mensen met een verstandelijke beperking en/of psychiatrische problemen. De geschiedenis van Huize Padua gaat terug tot het eind van de 17e eeuw, toen zich in 1694 in het nabijgelegen Handel een kluizenaar vestigde. In 1742 werd hier het Huize Padua gesticht, dat zich bezighield met onderwijs, hosties bakken, kaarsen maken, brouwen en de land- en tuinbouw. In 1826 begon men met krankzinnigenzorg (zo werd dat toen genoemd), wat uitgroeide tot een instituut voor behandeling van psychiatrische patiënten. De Broeders Penitenten trokken zich in de loop van de jaren 60 geleidelijk terug uit de psychiatrische zorg en droegen dit over aan andere instellingen. Huize Padua werd een locatie van GGZ Oost-Brabant.

Met de bus terug

Deze etappe heb ik gecombineerd met etappe 6b om te eindigen in Huize Padua. Aan de N605 ter hoogte van Huize Padua (halte Boekel, Berkhoek) stopt ook in het weekend een bus, waar ik deze etappe eindigt.

Conclusie

In deze wandelroute van Odiliapeel naar Huize Padua kom je langs diverse mooie natuurgebieden, zoals Boscomplex Odiliapeel en de Voskuilenheuvel. Ook kom je langs de zorginstelling Huize Padua, die een rijke geschiedenis heeft. Het is een mooie route die goed te combineren is met andere etappes en waarbij je aan het eind gemakkelijk met de bus terug kunt.

← Vorige etappe – Volgende etappe →

In de serie van Hertogenpad gebruik ik de etappe verdeling van Wandelnet.

Deze etappe begint ten oosten van Uden, hier wandel je het bosrijke gebied de Maashorst uit en wandelt door het landbouwgebied om Vliegbasis Volkel heen. Het eerste stuk van de traject is een mooi landelijk gebied. Het stuk om de vliegbasis te omzeilen is geen aanrader.

Vluchtoord Uden: De ‘Groote Oorlog’, 1914-1918: Vluchtelingen in Nederland

In oktober 1914 begonnen de beschietingen en bombardementen op Antwerpen en omgeving. Hiermee kwam de grote uittocht van oorlogsvluchtelingen op gang. Ongeveer één miljoen mannen, vrouwen en kinderen kwamen naar Nederland. De eerste opvang werd gedaan door de grensgemeenten, waar tijdelijke huisvesting werd gevonden in lege douaneloodsen, fabrieksgebouwen, scholen, kerken, kloosters, schuren en stallen. Al snel gaf de Nederlandse regering opdracht om een aantal ‘permanente’ opvangmogelijkheden te bouwen, de zogenaamde vluchtoorden. Dit waren dorpen die waren ingericht met alle faciliteiten waarin een ‘normaal’ leven geleefd kon worden. In amper drie maanden tijd werd Vluchtoord Uden ontworpen en gebouwd.

Vluchtoord Uden was een van de vele vluchtoorden die werden gebouwd om de oorlogsvluchtelingen op te vangen. Het dorp bood onderdak aan duizenden mensen en had faciliteiten zoals een ziekenhuis, scholen, winkels en een postkantoor. Het was een plek waar de vluchtelingen een nieuw leven konden opbouwen, ver weg van de verschrikkingen van de oorlog. De bouw van Vluchtoord Uden was een indrukwekkende prestatie. In slechts drie maanden tijd werd het dorp ontworpen en gebouwd, met behulp van honderden arbeiders en vrijwilligers. Het was een enorme logistieke operatie, waarbij alles moest worden opgebouwd vanaf de grond. Maar het resultaat was een plek waar duizenden mensen een veilig onderkomen vonden.
Vluchtoord Uden is slechts een voorbeeld van de vele vluchtoorden die werden gebouwd tijdens de Eerste Wereldoorlog. Het was een tijd waarin Nederland een belangrijke rol speelde als toevluchtsoord voor oorlogsvluchtelingen. De vluchtoorden waren een belangrijke stap in de opvang van deze mensen en boden hen een veilige haven in een tijd van oorlog en chaos.

Op 18 februari 1914 werd het Vluchtoord Uden geopend. Bijna twee-derde van de Belgen in het Vluchtoord Uden waren afkomstig uit de provincie Antwerpen. Hoewel gebouwd voor 10.000 vluchtelingen, hebben er nooit meer dan 7020 tegelijk verbleven, dit waren hoofdzakelijk Belgen en een behoorlijk aantal Nederlanders en kleine aantallen met andere nationaliteiten. Eind maart 1919, enkele maanden nadat de oorlog was beëindigd, waren
bijna alle Belgen uit het Vluchtoord vertrokken.

Elke woon-slaapbarak in het kamp had een afmeting van 48 bij 14 meter en was verdeeld in 30 ‘kabienes’ (slaapvertrekken). Elke kabiene had een eigen raam, deur, legbord en tafel en was bedoeld voor ongeveer 10 personen. Er was slechts één kachelkamer voor gezinnen met kleine kinderen in elke barak. Aan beide uiteinden van de barak waren ‘privaat’ (toilet) en er was een Chef der Barak die toezicht hield op het naleven van het ‘Reglement van Orde’, oftewel de regels van het kamp.

Het herdenkingsmonument voor Vluchtoord Uden is in 2015 op deze plek in het bos onthult. Dit momument staat aan het Hertogenpad.

Monumenten ter nagedachtenis van de Tweede Wereldoorlog

Onderweg kom ik nog een monument tegen met een ooggetuigenverslag van iemand die een vliegtuig heeft zien neerstorten vlak voor de Vliegbasis Volkel. Op 21 september 1944 voert een RAF Squadron een gevaarlijke missie uit om ingesloten troepen te bevoorraden in Oosterbeek, Nederland. Tijdens de vlucht worden ze aangevallen door vijandelijke jachtvliegtuigen en de rechtermotor van het vliegtuig vat vlam. Zes van de acht bemanningsleden springen met succes uit het vliegtuig met hun parachutes, terwijl de anderen omkomen bij de crash. Ooggetuigen kunnen persoonlijke verhalen en herdenkingsplaatsen bezoeken om meer te weten te komen over deze heldhaftige mannen en hun opoffering voor vrijheid en vrede.

Houtvennen

Een voormalige spoorbaan genaamd het Duits lijntje, dat in 1875 werd aangelegd, diende als verbinding tussen West- en Oost-Europa. Na de sluiting van de spoorlijn in 1976 werd de omgeving omgevormd tot landbouwgrond. Het oude dijklichaam van de spoorbaan fungeert nu als een ecologische verbindingszone voor dieren, zoals marter, das, vos, vogels en vlinders. Het biedt een speciaal microklimaat, met warme en droge delen op de zonovergoten bovenzijde en koelere delen in de schaduw van begroeiing. Om de ecologische functie van de spoorbaan te versterken, is er een stapsteen aangelegd met poelen, plas-draszones en kleine bosjes. Plas-dras is een graslandgebied waar de waterstand vrijwel gelijk is aan het maaiveld, waardoor het in natte periodes een watervlakte lijkt en in droge periodes grasland is, waardoor het ideaal is voor weidevogels zoals de grutto, die daar voedsel kunnen vinden zonder gestoord te worden door predatoren (natuurlijke vijanden). Hoewel we hier geen natuurlijke vennen meer aan treffen, wordt de omgeving nog steeds ‘Houtvennen’ genoemd. Deze stapsteen biedt een leefomgeving voor diverse dieren, waaronder libellen, amfibieën zoals watersalamanders en groene kikkers, en andere dieren die de poelen gebruiken om te drinken of te baden.

Vliegbasis Volkel

In 1940 startten de Duitse troepen met de bouw van een vliegveld in de dorpen Volkel en Odiliapeel, genaamd een Nachtlandeplatz, bedoeld voor vliegtuigen van de Luftwaffe. Deze locatie werd geselecteerd vanwege het vlakke terrein en de aanwezigheid van een spoorlijn. Deze spoorlijn is inmiddels afgebroken.

Het vliegveld Volkel was tijdens de Tweede Wereldoorlog strategisch belangrijk en werd gebruikt door diverse Luftwaffe-eenheden. Het veld had verharde en grasbanen en was voorzien van Flak. Ondanks regelmatige bombardementen werd het steeds hersteld met behulp van lokale arbeiders, hoewel sommige burgemeesters weigerden mee te werken. In september 1944 verliet de Luftwaffe het vliegveld vanwege de opmars van de geallieerden tijdens Operatie Market Garden. De infrastructuur van het vliegveld was zwaar beschadigd en kon niet snel hersteld worden.

Helaas is het stuk om de vliegbasis niet echt mooi, je wandelt vlak akker en weide gebieden waar trekkers en vrachtwagen je met volledige snelheid tegemoet komen en verderop wandel je een stuk langs een drukke provinciale weg.

Odiliapeel

Deze etappe eindigt in het dorpje Odiliapeel. In dit dorp stopt alleen door de weeks een bus, dus daarom heb ik deze etappe gecombineerd met etappe 7a. Het dorp Odiliapeel werd in 1922 gesticht als een ontginningsdorp in de Peelstreek, waar turf werd gestoken. Het kreeg oorspronkelijk de naam Terraveen, maar werd later hernoemd naar Odiliapeel vanwege de betrokkenheid van de Kruisheren in de zielzorg van het dorp, waarbij de beschermheilige van de Kruisheren, de heilige Odilia van Keulen, de patroonheilige werd van de nieuwe dorpsgemeenschap. Op 5 mei 1930 werd de naam Odiliapeel officieel vastgesteld door de gemeenteraad.

Conclusie

Deze etappe van het Hertogenpad brengt je door verschillende historische en natuurrijke gebieden. Het begint in het bosrijke gebied van de Maashorst en leidt je door het landbouwgebied rondom Vliegbasis Volkel. Het pad biedt een prachtig landelijk uitzicht, maar het stuk rondom de vliegbasis kan druk en minder aantrekkelijk zijn. Tijdens de wandeling kom je ook enkele gedenkwaardige locaties tegen. Zo passeer je Vluchtoord Uden, een voormalig vluchtoord dat tijdens de Eerste Wereldoorlog diende als een toevluchtsoord voor duizenden oorlogsvluchtelingen. Het herdenkingsmonument voor Vluchtoord Uden markeert deze historische plek. Daarnaast kom je een monument tegen dat herinnert aan een neergestort vliegtuig tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het monument biedt een ooggetuigenverslag van de tragische gebeurtenis en eert de moed van de bemanningsleden die hun leven gaven voor vrijheid en vrede. De route gaat ook door de Houtvennen, een voormalige spoorbaan die is omgevormd tot een ecologische verbindingszone. Hier kun je genieten van een diverse flora en fauna, zoals libellen, amfibieën en weidevogels. De etappe eindigt in het dorp Odiliapeel. Al met al biedt deze etappe van het Hertogenpad een mix van geschiedenis, natuur en landelijke schoonheid, met enkele bijzondere plekken om te verkennen.

← Vorige etappe – Volgende etappe →

In de serie van Hertogenpad gebruik ik de etappe verdeling van Wandelnet.

Deze halve etappe begint bij het ecoduct over de A50 en loopt door het natuurgebied de Maashorst en vanwege de afstanden eindig ik deze halve etappe iets ten noorden van Uden waar ik de bus pak.

Slabroek

Vanuit het ecoduct wandel je in de richting van het buurtschap Slabroek. Het is een informatief centrum waar bezoekers terecht kunnen voor informatie over het gebied en de activiteiten die er worden georganiseerd. In het bezoekerscentrum staat ook wat informatie over de dieren die in de maashorst leven. Sinds maart 2016 leven wisenten in dit gebied. De wisent is een imposant dier en de grootste landzoogdier van Europa. Een wisent lijkt op een koe.

Beekdal Slabroek

Het beekdal van de venloop is na de ijstijd ontstaan door smeltwater dat van de hoge delen van de Maashorst naar het westen stroomde. Hier lopen onder de grond twee breuken. De Mellebreuk en de Hoevense breuk. Er is geen hoogte verschil maar wel ijzerrijk grondwater dat ook wel wijst wordt genoemd. Als dit naar boven komt oxideert dit en krijgt het een roestbruine kleur. Het gebied heeft verschillende landschapsvormen, waaronder een stuifzandwal, bolle akkers en nat grasland met bijzondere soorten planten en vogels.

Stuifduinen Maashorst

In de 21e eeuw ogen heidevelden als een natuurlijk landschap, maar dat is niet zo! Oorspronkelijk was geheel Nederland met oerbos bedekt. Het heidelandschap is een directe gevolg van de grootschalige houtkap in de middeleeuwen. Rond 1850 was in Nederland de bosbedekking nog slechts 1 tot 2%!

Heides speelden een belangrijke rol in het potstalsysteem dat door boeren in de omgeving werd toegepast. De heidevelden werden afgeplagd. Heideplaggen werden vermengd met de uitwerpselen van schapen, koeien. Dit mengsel werd als mest over de akkers aangebracht. De heidevelden werden door meerdere boeren gebruikt als gemeenschappelijk bezit.

Door het afplaggen van de heide kreeg de wind grip op het losse zand en ontstonden de duinen zoals je dit nu in dit gebied ziet. Om verdere verstuiving tegen te gaan werden er houtwallen aangelegd die het zand moesten tegenhouden.

In het gebied zie je ook vennen die zijn ontstaan als bomkraters. Deze zijn ontstaan in de periode na de Tweede Wereldoorlog. De aangetroffen munitieresten werden op deze plaatst onschadelijk gemaakt. In de omgeving kun je nog steeds bom- en granaatscherven vinden.

Zo wandel je door het prachtige gebied de Maashorst, alleen jammer dat het inmiddels is gaan regenen, maar dat mag de pret niet drukken.

Vluchtoord Uden

Vluchtoord Uden was een kamp dat tijdens de Eerste Wereldoorlog was opgericht om Belgische vluchtelingen op te vangen. Het kamp werd in oktober 1914 geopend en bood onderdak aan duizenden Belgen, voornamelijk vrouwen, kinderen en ouderen. Er waren barakken, scholen, ziekenhuizen en kerken gebouwd om de vluchtelingen te huisvesten. Het kamp werd gesloten in november 1919, nadat de meeste Belgen waren teruggekeerd naar hun land. Vluchtoord Uden is een belangrijk stuk geschiedenis en herinnert aan de humanitaire inspanningen om vluchtelingen te helpen.

PNEM Uden

PNEM Uden was een energiebedrijf dat van 1914 tot 1997 actief in de productie en distributie van elektriciteit en gas was. Het bedrijf speelde een belangrijke rol in de ontwikkeling van Uden en omgeving en was een van de grootste werkgevers in de regio. Het voormalige PNEM-gebouw in Uden is tegenwoordig een cultureel centrum dat gebruikt wordt voor verschillende evenementen en exposities.

Zo eindig ik deze halve etappe iets ten noorden van Uden, vanaf hier heb ik de bus terug naar huis gepakt.

Conclusie

De Hertogenpad etappe 6a loopt door het natuurgebied de Maashorst en biedt verschillende landschapsvormen, waaronder een beekdal, stuifduinen en vennen. Het gebied is ontstaan door het afplaggen van heidevelden, wat de verstuiving van zand door de wind veroorzaakte en duinen deed ontstaan. Het gebied herbergt ook een stuk geschiedenis, namelijk Vluchtoord Uden dat tijdens de Eerste Wereldoorlog was opgericht om Belgische vluchtelingen op te vangen en het voormalige PNEM-gebouw dat tegenwoordig een cultureel centrum is. Ondanks de regen is het gebied prachtig en de halve etappe eindigt iets ten noorden van Uden waar de bus terug naar huis kan worden genomen.

← Vorige etappe – Volgende etappe →

In de serie van Hertogenpad gebruik ik de etappe verdeling van Wandelnet.

Vanaf Kasteel Heeswijk wandel je door de Heeswijkse bossen, tussen de weilanden door naar de Bedafse Bergen en kom je uit bij de snelweg A50 die in etappe 6 wordt overgestoken. Het is een landschap met kleine bossen, akker en weilanden en een klein stuifzand gebied.

Kasteel Heeswijk

Bij dit kasteel stap ik uit en wordt aangesproken door een medereiziger en die was op zoek naar een adres in Heeswijk Dinter, na die even geholpen hebben kon ik mijn reis vervolgen. Je wandelt hier door een laan richting de Heeswijkse bossen. In de bossen hangt een plakkaat met informatie, het idee is dat gekapt wordt om meer afwisseling te krijgen in het bos.

Leijgraaf

De Leijgraaf is een kleine rivier in de Nederlandse provincie Noord-Brabant, de Leijgraaf ontspringt bij Boekel en is ongeveer 20 kilometer lang. De rivier stroomt door verschillende gemeenten en is van groot belang voor de afwatering en de natuur in de regio.

Heeswijkse bossen

Dit is een bosgebied met veel naaldbomen en een aantal mooie rechte zandwegen. Ik spotte hier een Gewone Lijsterbes. De Gewone Lijsterbes is een boomsoort die voorkomt in Europa, Azië en Noord-Amerika. De boom wordt gekenmerkt door zijn witte bloemen in het voorjaar, rode bessen in de herfst en zijn geveerde bladeren. Daarnaast kwam ik nog een boom tegen die was omgezaagd en nadien waren er oranje sappen uit gelopen. Onderweg zag ik nog een citroenvlinder. De vlinder leeft voornamelijk in bosrijke gebieden en is te zien van maart tot en met oktober.

Langs de boerderijen

Onderweg kom je langs diverse boerderijen en weide en akkerland. Het is een landelijk gebied waar je doorheen loopt. Onderweg kom je nog langs een boomgaard waar de perenbomen bloeien.

Bedafse Bergen

De Bedafse Bergen zijn een natuurgebied gelegen in de gemeente Uden. Het gebied omvat een stuifzandrug. Dit natuurgebied is door menselijke activiteit een transformatie ondergaan van eikenberkenbos naar heideveld. Boeren vestigden zich rond 1100 langs de Leijgraaf en legden akkers aan. Ze lieten hun vee grazen in de bossen en geleidelijk veranderde het bos in heideveld, waarbij houtwallen werden aangelegd om het stuiven van de zandlaag tegen te gaan tot ca. 1990 heeft deze situatie voortbestaan. Daarna trokken de boeren zich terug en werden er vooral grove dennen aangeplant. Het hout werd als stuthout in de mijnen gebruikt.

Ecoduct Slabroek

Over de autosnelweg A50 loopt een ecoduct, hier kan wild en kunnen fietsers de snelweg oversteken. Het ecoduct Slabroek in de periode 2002-2005 opgesteld.

Conclusie

De route loopt door de Heeswijkse bossen en biedt een divers landschap met weilanden, akkers en een klein stuifzandgebied. Onderweg kom je langs de Leijgraaf, diverse boerderijen en de Bedafse Bergen, een natuurgebied dat een transformatie heeft ondergaan van eikenberkenbos naar stuifzandgebied. Het ecoduct Slabroek maakt het mogelijk om wild en fietsers veilig over de A50 te laten oversteken. Tijdens de wandeling kun je genieten van de natuurlijke schoonheid van het Brabantse landschap en ontdek je interessante flora en fauna.

← Vorige etappe – Volgende etappe →

In de serie van Hertogenpad gebruik ik de etappe verdeling van Wandelnet.