Vanaf de Buurserbeek en het landgoed Lankheet bij Haaksbergen wandel je langs een oude dubbele watermolen, een stuk door landbouw gebied en door het Buurserveen. Dit is een hoogveen gebied waar je prachtige vergezichten hebt. Dan loop je tussen de boerderijen door om te eindigen in heide gebied ver van alle voorzieningen. Deze etappe heb ik gecombineerd met etappe 23. Etappe 22 is een alternatieve naar een camping van de Nivon.
Het Lankheet
Iets ten zuiden van Haaksbergen ligt het waterpark ‘Het Lankheet’. In dit prachtige bos- en rietlandschap wordt geëxperimenteerd met natuurlijke waterzuivering. Het water uit naarburige Buurser Beek wordt hiervoor gebruikt. De route vervolgt zich langs deze beek.
Oostendorper Watermolen
Iets verderop bevind zich de Oostendorper watermolen is een dubbele, door water aangedreven molen. Aan de linkeroever staat een oliemolen en rechts een korenmolen. De funderingen bestaan uit Bentheimer zandsteen. Dit wordt hier in de omgeving gewonnen. De watermolen werd in opdracht van Karel V gebouwd en was in 1548 gereed. Er waren nog problemen met het missen van kantstenen. Kantstenen zijn maalstenen die op hun kant malen. Toch was de huidige plek niet zo goed gekozen want de molen had al snel last van een ontwerpfout en dat is tot de laatste restauratie in 1988 gebleven.
Zandwegen uit het Lankheet
De route heeft een mooie omweg gemaakt om de Buurser Beek en de Oostendorper Watermolen te kunnen zien. Ben van mening dat het wel een goede keuze is om hier even langs te gaan. De route vervolgt over zandwegen richting het veen.
Ontginningslandschap Langeloseveen en Krakeelsveld
In dit gebied van Nederland maakten boeren gebruik van gedeelde stukken land. Tot de tijd van Napoleon was dit de gangbare manier van boeren. Dit was was onderdeel van de marke Langelo. De marke Langelo hielden halverwege de 19e eeuw op te bestaan (Langelo in 1862). De tot dat moment gemeenschappelijke gronden werden verdeeld onder de rechthebbenden. Met de komst van de kunstmest konden, de uitgestrekte heidevelden en venen worden ontgonnen tot akkers, grasland en bos. Het kunstmest werd gangbaar in de tweede helft van de 19e eeuw.
Haaksbergerveen
Sinds september 2021 is Staatsbosbeheer aan de slag met het natuurherstel in natuurgebied Haaksbergerveen. Het herstel is goed te zien aan de de drijvende veenmosdekens. Zo’n drijvend mos pak kan zo dik worden dat er ook andere planten op kunnen groeien zoals de veenpluis. Het landschap krijgt een meer open karakter doordat er veel berkenbomen worden verwijderd. Hoogveen en natte heide, zoals in het Haaksbergerveen, zijn zeldzaam geworden in Nederland. Voor de turfwinning was dit landschap heel gangbaar in dit deel van Europa. Het hoogveen, dat in de loop der eeuwen is ontstaan, wordt gevoed door regenwater. Het veenmos dat er groeit heeft de bijzondere eigenschap dat het als een spons werkt: het houdt zelf regenwater vast, ook in tijden van droogte. Het heeft zo een eigen waterhuishouding, met een waterspiegel die hoger ligt dan de omgeving. Hierdoor kan het hoogveen uitgroeien tot grote aaneengesloten, zompige veenkussens. Het Haaksbergerveen is ruim 590 hectare groot en bestaat voor delen uit drijvende veenlagen en delen veen op een zandondergrond. Het Haaksbergerveen is een van de best herstellende hoogveenrestanten van Nederland. Dankzij een uitgekiend waterhuishoudingssysteem krijgt het hoogveen de kans om zich net als vroeger te ontwikkelen. Een stabiele waterstand is een belangrijke voorwaarde voor het behoud van hoogveen. In dit veengebied is de turfwinning altijd kleinschalig geweest waardoor een afwisselend landschap is ontstaan. Staatsbosbeheer heeft bij het veen ook meerder routes van 3 km, 3,5 km en eentje van 4 km die door het gebied heen lopen.
Een unieke kijk vanaf het vlonderpad in het ‘hart’ van het Haaksbergerveen
De veenputten waar het veen tot na de Tweede Wereldoorlog werd uitgestoken zijn nog zichtbaar. Het uitgestoken veen, ook bekend als turf, werd gebruikt als brandstof voor de kachel. De eenmansputjes van enkele vierkante meters in oppervlak waren voor eigen gebruik, maar er werd ook grootschaliger gestoken voor de talrijke textiel fabrieken in de omgeving. In de ontstane veenputten kwam na verloop van tijd de vorming van hoogveen weer spontaan op gang. Vanaf de jaren 70 zijn er dijkjes aangelegd om het water vast te houden en daarmee de vorming van nieuw veen te stimuleren.
Landbouwgebied
Na het prachtige veengebied wandel je een stuk over asfaltwegen door een landbouw gebied. Het is jammer dat ze hier niet een route hebben gevonden waar je meer door of langs het veen kunt lopen.
Buurserbeek
Na een stuk over asfaltwegen gelopen te hebben vervolgen we de route langs de Buurserbeek. Deze rivier loopt vanaf de Duitse grens naar Deventer toe waarna die zich met de IJssel verder na zee vervolgt. Deze beek wordt verderop de Schipbeek genoemd.
Sekmaatsvlakte of Buurserzand
Dit is een natuurgebied waar open heidevlakten, graslanden en bosjes elkaar afwisselen. Die afwisseling maakt het Buurserzand tot een geliefd wandelgebied. Er zijn ook meerdere uitzichtpunten waar we nu niet langs komen. Het gebied was een schenking van de weduwe van textielfabrikant van Heek. Het Buurserzand is het restant van een uitgestrekt heidelandschap. Deze heide vormde in het verleden een belangrijk onderdeel van het esdorpenlandschap. Essen zijn oude akkercomplexen die vaak in de middeleeuwen zo werden gevormd. Er zijn nog wat restanten te vinden van dit landschapstype rond het dorp Buurse en in het dal van de Buurserbeek. Hier eindigt deze etappe in de middle of nowhere.
Conclusie
Dankzij het Haaksbergerveen wat een prachtig en uniek stuk landschap is en het Buurserzand maakt deze etappe uniek. In mijn optiek is dit de mooiste etappe van het Trekvogelpad in Oost Nederland. Er zitten nog wel wat asfalt stukken in de route maar deze zijn ook op zaterdag erg rustig. De molen is een mooie uitstap van de route en ook erg bijzonder om een dubbelmolen te zien.
← Vorige etappe – Volgende etappe →
